လၢနၤတခီ, ဒီးလၢယွၤတခီ
ဖဲယသကိးမုၣ်ကၠဲနံး(Janice)နုၥ်လီၤမၤတၢ်လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤလီၢ်တခါ, စှၤနံၣ်စှၤလါ အလီၢ်ခံဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်အီၤမူဒါ လၢအကကဲခိၣ်ကဲနၢ်သုးကျဲၤတၢ်အဃိ, အဝဲအသးဟူးဂဲၤဆူၣ်ဆူၣ်ကလဲၥ် ဒီးအိၣ်တတုၤလီၤတီၤလီၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ် ဘၣ်ဃးမူဒါတခါအံၤဒီး ကလၢၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ ယွၤထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤအီၤ ဒ်သိးအဝဲကတူၢ်လိၥ်ဝဲတၢ်မၤအံၤ, ဘၣ်ဆၣ်အဝဲပျံၤဝဲဒၣ်လၢ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် မၤလၢပှဲၤအမူအဒါတဝးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသံကွၢ်ဝဲယွၤ လၢ ‘ယတၢ်လဲၤခီဖျိစှၤဝဲအဃိ ယကကဲခိၣ်ကဲနၢ် တၢ်ဒ်လဲၣ်’ , ‘ယဖံးတၢ်မၤတၢ် မ့ၢ်တကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဘၣ်န့ၣ်ဒီး ဘၣ်မနုၤနပၥ်ယၤလၢတၢ်လီၢ်အံၤလဲၣ်’.
လၢခံ ဖဲကၠဲနံးဖးဘၣ်လံၥ်စီဆှံတတီၤ ဘၣ်ဃးဒီးယွၤအတၢ်ကိးစီၤအၤဘြၣ် ဖဲ ၁ မိၤရှ့ ၁၂ န့ၣ်, သ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ စီၤအၤဘြၣ်အမူအဒါမ့ၢ် အကဘၣ် “လဲၤဆူတၢ်လီၢ်လၢ...ယွၤကဒုးနဲၣ်အီၤ...ဒီးစီၤအၤဘြၣ်လဲၤဝဲလီၤ”(:၁-၄). ဒီးတၢ်လဲၤအဝဲအံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်နီၣ်မးန့ၣ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်, လၢစိၤဖဲန့ၣ်အခါန့ၣ် ပှၤကပၥ်တ့ၢ်ကွံၥ်တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဒီးအီၤခဲလၢၥ်, ပၥ်တ့ၢ်တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲလၢအအိၣ်ဆိးတ့ၢ်ဝဲ ဒီးကဟးထီၣ်ဆူ တၢ်လီၢ်လၢအတသ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ် တအိၣ်နီတဂၤဘၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယွၤမၢစီၤအၤဘြၣ်နၥ်အီၤ, ခီဖျိကပၥ်တ့ၢ်တၢ်လၢအသ့ၣ်ညါတ့ၢ်ဝဲ ခဲလၢၥ်လၢလီၢ်ခံ, ဒီးယွၤကမၤတၢ်လၢစီၤအၤဘြၣ်အဂီၢ်ဆူညါန့ၣ်လီၤ. စီၤအၤဘြၣ် ‘အတၢ်မ့ၢ်တၢ်’ကမ့ၢ်ဝဲ, ‘တၢ်ကဲထီၣ်ဘၣ်ပှၤကလုၥ်ဖးဒိၣ်’ အတၢ်လိၣ်တဖၣ်ကဘၣ်‘တၢ်မၤလၢမၤပှဲၤ’ ခီဖျိယွၤအတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ, ကအိၣ်ဒီး‘တၢ်မံၤဂ့ၤသၣ်ဂ့ၤ’, မံၤလၤကပီၤလၢအဒိၣ်. အဝဲကကဲထီၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခဲလၢၥ်အဂီၢ်’ မ့ၢ်ယွၤ‘တၢ်ကွၢ်စိ’န့ၣ်လီၤ. စီၤအၤဘြၣ်လၢအတၢ်လဲၤကျဲန့ၣ်မၤဘၣ်တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်တနီၤ,…
ပှၤလီၤလးဒီး ပှၤကူၣ်လိာ်တၢ်တဂၤ
တၢ်အိၣ်မူအပူၤ ကယဲၢ်တၢ်မၤအသးခဲလၢာ် ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်သးဟးဂီၤန့ၣ်လီၤ. လီၤဆီဒၣ် ပှၤသးစၢ်တဖၣ်အဂီၢ် ခါဆူညါတၢ်မုၢ်လၢ်တဖၣ် လီၤမၢ်ဟါမၢ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤတဖၣ် ကီခဲ ခီဖျိလၢတၢ်ဆူးတၢ်ဆါ အတၢ်ဘၣ်ယိၣ်, မူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤ တဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးအဃိ န့ဆၢၣ်အတၢ်မၤဘၣ်ဒိဆါ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်, ဒီးထံကီၢ်တမုာ်တခုၣ် တၢ်ဂၢၢ်တၢ်ကျၢၤတအိၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ဖဲပသူၣ်ကၢ်သးလီၤဘှါ အဆၢကတီၢ်သးဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး, နီၢ်ခိနီၢ်သးလီၤဘှံးလီၤဘှါအဆၢကတီၢ် မ့ၢ်ပကဘၣ်လူၤကွၢ်ဃု တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ မတၤမတၤတဂၤအအိၣ်န့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤနီၤ တၢ်ကတိၤဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးလိာ်သးအဂီၢ် လၢပဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒီးပတံၤသကိးတဖၣ်န့ၣ် ကီခဲဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဆၢကတီၢ်ဒ်သိးအံၤန့ၣ် ပလိၣ်ဘၣ် ပှၤလၢအနၢ်ပၢၢ်စၢၤ ပှၤတၢ်ခဲလၢာ် လၢကကတိၤဟ့ၣ်ကူၣ်လိာ် တၢ်တဂၤန့ၣ်လီၤ.
ဖဲပအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤ, ဟံၣ်ဖိဃီဖိအကျါဒီး ပှၤတဝၢဖိတဖၣ်အကျါန့ၣ် စဲအ့ၣ်တၢ်ကူၣ်သ့တဖၣ် ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်, တၢ်ဆီတလဲ ချ့သဒံးလၢ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်တၢ်အိၣ်အသးတဖၣ် ဒီးတၢ်မၤအသးလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အပူၤတဖၣ်အဃိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး နီၢ်သးအတၢ်ဝံဃၢန့ၣ်လီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤလၢတူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်ဝဲ နီၢ်သးအတၢ်ဝံဃၢ လၢအဘၣ်တၢ်ဆိၣ်တံၢ်ဃံးဃာ်အီၤတဖၣ်အဂီၢ် ဒ်သိးတၢ်ကကဲဘျုးလၢ နီၢ်သးအတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂီၢ်န့ၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လိာ်တၢ် တၢ်မၤတဖၣ် ပှၤသ့ၣ်ညါအါထီၣ်ဒီး ပှၤကညီတဖၣ် ထံၣ်လိာ်ဟံးန့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အါထီၣ်ဝဲဒၣ်…
ယွၤအကလုၢ်ကထါ အစိအကမီၤ
စတံဖၢၣ် (Stephen) မ့ၢ်ပှၤမၤမဲၥ်မုၥ်သးဖှံတၢ်တဂၤလၢ စးထီၣ်အမံၤဟူသၣ်ဖျါတဂၤလီၤ. ဒီးမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးပှၤလၢ အသူကျိာ်စ့ ဒီးမၤလၢၥ်ဂီၤတၢ်တဂၤလီၤ. အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ခရံၥ်ဖိဒူၣ်ဖိထၢဖိအပူၤဘၣ်ဆၣ် ဖဲအပၢ်ဒီးအဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါခံဂၤသံဝဲလၢ ကဘီယူၤဟးဂီၤလီၤတဲၥ်အခါန့ၣ်ဒီး အဝဲဘၣ်ဂဲၤလိၥ်ဒီး တၢ်သးဒ့ဒီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအသးခံဆံဘျဲၣ်ဘျဲၣ်ဖိန့ၣ် အတၢ်စူၢ်တၢ်နၥ်လီၤမၢ်ဝဲလီၤ. ဘၣ်တနၤ ဖဲဝ့ၢ်ခၠံၣ်ခါကိၣ်(Chicago)လၢ တၢ်ခုၣ်ဒိၣ်မးအဆၢကတီၢ်လၢကျဲဖီခိၣ်န့ၣ် ထံၣ်လိၥ်သးဒီးပှၤလၢအတသ့ၣ်ညါ(ပှၤစီစၣ်)တဂၤ ဟ့ၣ်အီၤလံၥ်စီဆှံအသီတကတြူၢ်အဆံးဖိတဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. စတံဖၢၣ် အိးထီၣ်ကွၢ်ဝဲဒၣ် လံၥ်ကဘျံးပၤတဖၣ်ဒီး လၢလံၥ်ရဲၣ်ထံးအပူၤ ပၥ်ဖျါဝဲလၢပှၤလၢ အဂဲၤလိၥ်ဒီးတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤတဖၣ် ကြၢးဖးဝဲ မးသဲ ၆:၂၇-၃၄ လၢကစၢ်ခရံၥ်အတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ လၢကစၢၢ်ဒီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. စတံဖၢၣ်အိးထီၣ်ဖးဝဲဒီး ကစၢ်ကလုၢ်ကထါထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤအီၤလီၤ. အဝဲဆိကမိၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ဝဲ ဒီးစံးဝဲဒၣ် “ယသးကပီၤထီၣ် လၢလၢပှဲၤပှဲၤသတူၢ်ကလၥ်လီၤ.လၢတၢ်ခုၣ်ကျါ ယဆၢထၢၣ်လၢကျဲအသနၢၣ် ဒီးယဖးတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဒီးယတၢ်အိၣ်မူလဲလိၥ်အသးတီနံန့ၣ်လီၤ”.
အအံၤမ့ၢ်ကစၢ်အကလုၢ်ကထါအစိကမီၤန့ၣ်လီၤ. လံၥ်စီဆှံမ့ၢ်လံၥ်လၢအမူဝဲအဃိ တလီၤဂၥ်ဒီးလံၥ်အဂၤတဖၣ်ဘၣ်. တမ့ၢ်ထဲပဖးလံၥ်စီဆှံဘၣ်, လံၥ်စီဆှံဖးပှၤလီၤ. ဧ့ၤဘြံၤ ၄:၁၂ ပာ်ဖျါဝဲ “ယွၤအကလုၢ်န့ၣ်အကနၣ်အ့ၣ်တၢ် ဂ့ၤန့ၢ်နးတဘ့ၣ်လၢအကနၣ်ခံခီလိၥ်, ဒီးဆဲးဖျိတုၤအနီၤဖးပတၢ်မူဒီးပသး... ဒီးမ့ၢ်တၢ်လၢအသ့ၣ်ညါပသး အတၢ်ဆိကမိၣ်ဒီး အကူၣ်တၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ”.
ယွၤကလုၢ်ကထါဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်အသဟီၣ်လၢအစိကမီၤဒိၣ်ကတၢၢ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤအပူၤလီၤ. မ့ၢ်တၢ်အသဟီၣ်လၢ အလဲလိၥ်ပှၤဒီးနဲၣ်ပှၤ ဆူသူၣ်ဂ့ၢ်သးကျိၤအတၢ်ဒိၣ်တုၥ်ခိၣ်ပှဲၤအပူၤလီၤ.…
တၢ်ကီၤသူၣ်ကီၤသးလၢ ယွၤအဂံၢ်အဘါအပူၤ
၁၉၇၂ နံၣ်အပူၤ တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဃုမၤလိတၢ်တမံၤ ဒီးဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤ လၢ “ကိၣ်မးရှမဲလိ(Marshmallow) တၢ်မၤကွၢ်” လၢအမ့ၢ် တၢ်ထိၣ်တဲၥ်မၤကွၢ်ဖိသၣ်တဖၣ် အတၢ်ကီၤသူၣ်ကီၤသးန့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်အီၤတဂၤန့ၣ် ကိၣ်တလိၣ်စုၥ်စုၥ် လၢကအီၣ်အဂီၢ်, ဘၣ်ဆၣ်ဒီးပှၤတဲအီၤလၢ မ့ၢ်တအီၣ်ဝဲတဘျီဃီဒီးမ့ၢ်ခိးဝဲ ဆူမဲၥ်ညါအမံးနံးတဆံန့ၣ်ဒီး ပှၤကဟ့ၣ်အါထီၣ်အီၤကိၣ်လၢခံတလိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်သၢပူတပူကီၤအသးန့ၢ်ဝဲ ဒ်သိးကဒိးန့ၢ်အါထီၣ်ကိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.(ဖိသၣ်အဂၤသၢပူတပူခိးဝဲတကဲဘၣ်ဒီး အီၣ်ကွံၥ်ဝဲလၢသၢဆံစဲးကီးအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ).”
ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပကဘၣ်ဂဲၤလိၥ်ကီၤသူၣ်ကီၤသး ဖဲပှၤဟ့ၣ်ပှၤတၢ်တမံၤမံၤလၢ ပသးလီအီၤ အဆၢကတီၢ်ဒီး ပမ့ၢ်သ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးလၢ ပမ့ၢ်အိၣ်ခိးတၢ်လၢပကမၤန့ၢ်အီၤ ခါဆူညါန့ၣ် ဂ့ၤဒိၣ်ဝဲဒၣ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. လံာ် ၂ ပ့းတရူး ၁:၅-၆ အပူၤ စီၤပ့းတရူးဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ပခံလၢ ပကပာ်ဖှိၣ်အါထီၣ် တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါအါမံၤ ဃုာ်ဒီး ပတၢ်ကီၤသူၣ်ကီၤသး လၢပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢပအိၣ်ဒီးတၢ်နၥ်လၢခရံၥ်အပူၤဝံၤဒီး လၢ ၂ ပ့း ၁:၅-၈ အပူၤ စီၤပ့းတရူးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤဖးလံၥ်ဖိတဖၣ် ဒီးပဝဲနၤယၤ လၢပကဒိၣ်ထီၣ်ဆူညါလၢတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ, တၢ်သ့ၣ်ညါ, တၢ်ကီၤပသး, တၢ်ဝံသးစူၤ, တၢ်ယူးယီၣ်ယွၤ, တၢ်အဲၣ်ပုၢ်အဲၣ်ဝဲၢ်ဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤမ့ၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်လၢပပူၤဒီးကမ့ၢ်ပတၢ်နၥ်အတၢ်အုၣ်အသးန့ၣ်လီၤ.
လုၢ်လၢ်အဂ့ၤအဝါတဖၣ်အံၤအဃိ…
ထိၣ်ဧိၤလံၣ်ဧိၤလၢ ကလံၤကျါ
တၢ်ကိၢ်ခါအဆၢကတီၢ် မုၢ်ဟဲထီထီၣ်ဒီး ပှၤအိၣ်လၢယဟံၣ်ကပၤတဂၤ ထံၣ်ယၤလၢဟံၣ်မဲၥ်ညါကရၢၢ်ပူၤ ဒီးနံၤကမှံၤထီၣ်ဝဲဒီး ကိးကသွံယၤ လၢယကလဲၤကွၢ်တၢ်လီၤ. ယအဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါတၢ်မနုၤမၤအသးအဃိ ယသံကွၢ်က့ၤအီၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲယူၥ်ဃီၤအစုဆူကလံၤဒၢလွဲ လၢအအိၣ်လၢအဟံၣ်မဲၥ်ညါ တၢ်လဲၤနုၥ်ခိၣ်ဒုးန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်ယထံၣ်ဘၣ်ထိၣ်အသွံဆံးဆံးဖိ အိၣ်လၢဟီၣ်လၥ်သွဲးဃီသွါအခိၣ်ထိးန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးကသွံဒံဝဲ “ထိၣ်ကနဲဖိအသွံ, နထံၣ်ထိၣ်ဖိတဖၣ်ဧါ” ထိၣ်အနိးဖိခံဘိ, ဆံးဆံးဖိဒ်ထးခိၣ်စူအသိး ယူၥ်ထီၣ်အသးအံၤပထံၣ်အီၤ တဖျါကဲၣ်ဆိးဘၣ်. “အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ခိးအမိၢ်” ပဆၢထၢၣ်ဖဲန့ၣ် လၢတၢ်ကမၢကမၣ်အပူၤ, ယယူၥ်ထီၣ်ယလီတဲစိ ဒ်သိးယကဒိတၢ်ဂီၤအဂီၢ်လီၤ. ယသကိးမုၣ်စံးဘၣ်ယၤ “တဘၣ်လဲဘူးကဲၣ်ဆိးတဂ့ၤ, ယတအဲၣ်ဒိးလၢထိၣ်အမိၢ်ဖိ ကပျံၤတၢ်ဒီးယူၤထီၣ်ကွံၥ်ဝဲဘၣ်. စးထီၣ်ဖဲန့ၣ် ပလုၢ်ဖိထိၣ်ကနဲဖိတဒူၣ်အံၤလၢ အအိၣ်ဟဲဝဲဒၣ်လၢတၢ်လီၢ်အယံၤန့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဆၣ်တယံၥ်ဘၣ်. လၢခံတနွံန့ၣ်ဒီး ထိၣ်အမိၢ်ဒီးအဖိတဖၣ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်. ဒ်အဝဲသ့ၣ် ဟဲတုၤဝဲဘှ့ၣ်ဘှ့ၣ်ဘှီၣ်ဘှီၣ်အသိး ဟးထီၣ်ကွံၥ်ဝဲဘှ့ၣ်ဘှ့ၣ်ဘှီၣ်ဘှီၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်မတၤကကွၢ်ထွဲအဝဲသ့ၣ်လဲၣ်.
လံၥ်စီဆှံဟ့ၣ်ပှၤတၢ်စံးဆၢလၢအဂ့ၤဒိၣ်မး ဒီးလၢပညီနုၢ်နၢ်ဟူအီၤန့ၣ်လီၤ. ညီနုၢ်ကဲၣ်ဆိးအဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ပကသးပ့ၤနီၣ် အတၢ်အၢၣ်လီၤတဖၣ်လီၤ. လၢ မး ၆:၂၅ အပူၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးစံးဝဲ “သုတဘၣ်ယိၣ်လၢသုသးသမူအဂီၢ်တဂ့ၤ” . မ့ၢ်တၢ်နဲၣ်ကျဲယိယိဖိဘၣ်ဆၣ်ဃံလၤဝဲလီၤ. လၢအဆၢဖိ ၂၆ အပူၤ အဝဲစံးကဒီးဝဲ “ကွၢ်ထိၣ်ဖိလံၣ်ဖိလၢတၢ်ဖးဖီန့ၣ်တက့ၢ်.…